Theo nhiều nghiên cứu khác nhau, tần suất mắc bệnh thủy đậu nguyên phát (mắc bệnh lần đầu tiên) trong thai kỳ khoảng 5/10.000-7/10.000, bởi hầu hết thai phụ từng mắc bệnh khi còn nhỏ hoặc đã được chủng ngừa trước đó.
Tuy tỉ lệ mắc bệnh thấp nhưng nếu thai phụ nhiễm bệnh thủy đậu lại có nguy cơ viêm phổi do virus varicella 10-20%, trong số người viêm phổi do virus này nguy cơ tử vong lên đến 40%. Tỉ lệ tử vong ở phụ nữ mang thai mắc bệnh thủy đậu cao nhất trong số những người lớn nhiễm bệnh này.
Phụ nữ từng nhiễm bệnh thủy đậu trước khi mang thai hoặc đã được chủng ngừa bệnh thủy đậu thì miễn dịch với bệnh này, trong cơ thể đã có kháng thể chống lại bệnh. Do đó, khi mang thai, những thai phụ đã có kháng thể chống lại bệnh thủy đậu không cần phải lo lắng về biến chứng của bệnh đối với bản thân họ cũng như thai nhi.
Mức độ ảnh hưởng đến thai nhi tùy vào tuổi thai
Đối với những thai phụ bệnh thủy đậu nguyên phát khi mang thai, sự ảnh hưởng của bệnh trên thai nhi tùy vào từng giai đoạn tuổi thai:
– Trong ba tháng đầu, đặc biệt tuần lễ thứ 8-12 của thai kỳ, nguy cơ thai nhi bị hội chứng thủy đậu bẩm sinh là 0,4%. Biểu hiện thường gặp nhất của hội chứng thủy đậu bẩm sinh là sẹo ở da. Những bất thường khác có thể xảy ra là tật đầu nhỏ, bệnh lý võng mạc, đục thủy tinh thể, nhẹ cân, chi ngắn, chậm phát triển tâm thần…
– Trong ba tháng giữa, đặc biệt tuần 13-20 của thai kỳ, nguy cơ thai nhi bị hội chứng thủy đậu bẩm sinh là 2%. Sau tuần lễ thứ 20 thai kỳ, hầu như không ảnh hưởng trên thai.
– Trong ba tháng cuối thai kỳ, nếu người mẹ nhiễm bệnh trong vòng năm ngày trước sinh và hai ngày sau sinh, bé sơ sinh dễ bị bệnh thủy đậu lan tỏa do mẹ chưa có đủ thời gian tạo kháng thể truyền cho thai nhi trước sinh. Tỉ lệ bé sơ sinh tử vong lúc này lên đến 25-30% số trường hợp bị nhiễm.
Cách xử trí khi mắc bệnh.
Khi mắc bệnh thủy đậu, thai phụ cần được nghỉ ngơi, uống nhiều nước, ăn thức ăn lỏng dễ tiêu hóa, nếu sốt có thể dùng thuốc hạ sốt paracetamol theo chỉ định của bác sĩ. Giữ vệ sinh thân thể, tránh làm vỡ những bóng nước vì có nguy cơ bội nhiễm.
Thai phụ cần đi bệnh viện để kiểm tra mức độ nặng nhẹ của bệnh và tình hình tác động của bệnh đến thai nhi. Vì thai phụ có nguy cơ cao do biến chứng của bệnh thủy đậu, nên bác sĩ có thể sẽ kê dùng varicella zoster immune globulin (VZIG) đối với những thai phụ có phơi nhiễm với bệnh mà chưa từng bị bệnh thủy đậu hoặc chủng ngừa. Việc dùng VZIG không phòng ngừa được nhiễm trùng bào thai, hội chứng thủy đậu bẩm sinh cũng như bệnh thủy đậu sơ sinh. Như vậy việc dùng VZIG cho thai phụ chỉ phòng ngừa biến chứng nặng ở mẹ chứ không giúp ích cho thai nhi hoặc trẻ sơ sinh. Để dự phòng biến chứng nên dùng VZIG cho bé sơ sinh.
Cách phòng tránh bệnh thủy đậu
Bệnh thủy đậu rất dễ lây, bệnh có thể lây qua đường hô hấp do hít phải nước bọt mà người bệnh hắt hơi, hoặc tiếp xúc trực tiếp với nốt ban của người bệnh. Người bình thường sau khoảng 14 – 18 ngày khi tiếp xúc với mầm bệnh có thể bị nhiễm bệnh và xuất hiện những dấu hiệu đầu tiên như sốt, ngứa, nổi ban.
Nên chủng ngừa bệnh thủy đậu khi còn bé hoặc ít nhất ba tháng trước khi mang thai. Khi mang thai nên tránh tiếp xúc với người bệnh thủy đậu. Giữ vệ sinh môi trường và vệ sinh thân thể tốt.
Hội chu sinh & sơ sinh
